Ongelijkheid in de cacaoketen en de daaruit voortvloeiende extreme armoede zijn de hoofdoorzaak van moderne slavernij, kinderarbeid en ontbossing. Daarom sloot Albert Heijn zich eind 2018 met het eigen chocolademerk Delicata als eerste aan bij Tony’s Open Chain.

Voor onze Delicata chocolade kopen wij sindsdien door Rainforest Alliance (UTZ) gecertificeerde cacao uit Ghana en Ivoorkust in, volgens de 5 samenwerkingsprincipes van Tony’s Open Chain. Deze samenwerkingsprincipes zorgen ervoor dat alle cacaobonen uit Ghana en Ivoorkust in onze Delicata-repen volledig traceerbaar zijn, dat kinderarbeid actief wordt tegengegaan en boeren worden getraind op vakmanschap en duurzame landbouw. Daarnaast werken wij langdurig samen met dezelfde partnercoöperaties en ontvangen boeren een hogere prijs. Op dit moment zijn er 9 partnercoöperaties aangesloten bij Tony’s Open Chain en in 2022 hebben we onze langdurige Open Chain-samenwerking voor de komende 5 jaar verlengd.

Eén van de eerste afspraken die wij binnen het IMVO Convenant Voedingsmiddelen hebben gemaakt is dat we ons gaan inzetten voor een leefbaar loon voor arbeiders in de bananenteelt. Sinds 2020 onderzoeken we wat het huidige loon is dat medewerkers ontvangen en of dit in lijn is met de leefbaar loon benchmark voor dat specifieke land. Dit onderzoeken we jaarlijks en we hebben nu na 3 jaar het leefbaar loongat voor ons volledige volume in kaart¹. Daarnaast committeren wij ons om het leefbaar loongat voor arbeiders in onze bananenteelt in 2025 met minstens 75% te verkleinen. In 2022 hebben we bij alle producenten van onze bananen (uit Colombia, Costa Rica, Ecuador en Peru) het verschil berekend tussen leefbaar loon en de lonen die worden betaald, het leefbaar loongat². Van alle producenten die werden onderzocht, was er bij 71% geen sprake van een leefbaar loongat. Bij producenten met een leefbaar loongat gaat het om gemiddeld 27% van alle medewerkers met een gemiddeld leefbaar loongat van 12%. Dit percentage is iets hoger dan voorgaande jaren omdat nu ons hele volume in kaart is gebracht (ten opzichte van 68% van het volume in 2021). Uit de genderanalyse blijkt dat vrouwelijke werknemers een klein deel uitmaken (15%) van het totaal aantal werknemers. Het gemiddelde leefbaar loongat van vrouwelijke werknemers is 9%.

In 2022 zijn we met Fyffes, Rainforest Alliance en Superunie in Colombia een onderzoek gestart naar manieren om het leefbaar loongat te dichten. We willen er zeker van zijn dat de loonaanvulling bij arbeiders terechtkomt. De leverancier mag niet in onnodige financiële problemen komen bij een mindere oogst, mindere verkoop en het toch moeten uitbetalen van de leefbaar loonpremie. De uitkomsten van dit onderzoek worden verwacht in 2023 en op basis hiervan zullen we een premie vaststellen en implementeren.

Ook binnen het IMVO Convenant Sierteelt is leefbaar loon opgenomen als één van de prioritaire thema’s. Om binnen deze sector een leefbaar loon te kunnen realiseren is het belangrijk dat er een sectoraanpak wordt ontwikkeld. Bloementelers in Kenia, Oeganda en Ethiopië hebben de IDH Salary Matrix ingevuld, wat inzicht gaf in het gemiddelde leefbaar loongat. Uit de resultaten blijkt dat 69% van de werknemers op de onderzochte bedrijven minder verdient dan een leefbaar loon. Het merendeel van de werknemers verdient tussen de 30% en 50% minder. Deze onderzoeksresultaten waren een belangrijke aanleiding voor de ketenpilot waar Albert Heijn aan deelneemt. Zo proberen we inzicht te krijgen in oplossingen voor het dichten van het leefbaar loongat. Door aanvullende cao-afspraken in deze landen liggen de lonen bij deze telers al significant boven het minimumloon maar er bestaat nog wel een leefbaar loongat. Hoewel het IMVO Convenant Sierteelt officieel is afgerond, loopt deze ketenpilot door tot in 2023. De inzichten uit deze pilot worden opgepakt binnen het Floriculture Sustainability Initiative voor de ontwikkeling van een ketenaanpak binnen de sierteeltsector.

Samen met onze Vietnamese garnalenleveranciers hebben we in 2022 een pilot gedaan met de tool TruTrace. De tool – die voor meer transparantie en traceerbaarheid zou kunnen zorgen - bleek te ingewikkeld in gebruik.

In 2022 besloten we om onze tropische garnalen vanaf 2023 te importeren uit Ecuador. In Zuid-Amerika zien wij kans om ambitieuze stappen te zetten op gebied van duurzaamheid met onze leveranciers.

Samen met onze leverancier Klaas Puul werken we verder om onze garnalenketen te verduurzamen. We zetten stappen op dierenwelzijn, duurzaam visvoer, reductie van uitstoot van broeikasgassen en transparantie. Onze garnalen worden minder intensief gekweekt. Minder intensief betekent meer ruimte voor de tropische garnaal. Bovendien maken we gebruik van garnalenvoer dat deels wordt gemaakt van insectenmeel en algenolie in plaats van visolie en vismeel. De resterende visolie en vismeel in het voer komt uit traceerbare bijproducten van visverwerking van gecertificeerde visserijen. De soja in het garnalenvoer is 100% fysiek ontbossing- en landconversievrij. 

We zijn een initiator, coördinator en sponsor geweest van een onderzoek door Wageningen Livestock Research (WLR) op vissenwelzijn van gekweekte pangasius en zalm. Hierbij hebben ASC en de Dierenbescherming - in samenwerking met onze ketenpartners - onderzoek gedaan naar het verbeteren van vissenwelzijn tijdens kweek, transport en verwerking. In 2022 rondden we dit onderzoek af. Inzichten uit dit project zijn mede gebruikt door ASC voor de herziening van de ASC-standaard waarin nu ook dierenwelzijnscriteria worden opgenomen. De uitkomsten worden gepubliceerd.

In 2022 ontvingen we één klacht over onze keten. Eén van de Spaanse leveranciers van groente en fruit waar wij al 35 jaar mee samenwerken, werd door een vakbond beschuldigd van manipulatie, repressie en vergelding. Deze vakbond heeft ons als afnemer van deze leverancier in 2022 benaderd en beweert dat de leverancier valse disciplinaire procedures opstartte, wat zou hebben geleid tot de intrekking van de ondernemingsraad bij de leverancier en het ontslag van vakbondsleden. Deze acties zouden hebben geleid tot misstanden waaronder het niet uitbetalen van overuren.

Omdat we deze partij goed kennen en al lang met ze samenwerken, waren we verrast door de beschuldigingen. We nemen de klachten serieus en hebben we besloten om een mensenrechtenonderzoek uit te laten voeren bij deze leverancier. Dit onderzoek is in oktober 2022 opgestart en wordt uitgevoerd door een onafhankelijke derde partij. Op het moment van schrijven van dit duurzaamheidsverslag was dit nog niet afgerond. We wachten de resultaten af en bepalen daarna de vervolgstappen.

De AH Foundation is opgericht om samen met onze vaste groente- en fruitleveranciers in Afrika en Zuid-Amerika bij te dragen aan het verbeteren van de leefomstandigheden van hun medewerkers. Samen met ontwikkelingsorganisaties ICCO-Cordaid en Fair Match Support investeert de AHF in lokale projecten op 4 hoofdthema’s: onderwijs, gezondheidszorg en wonen en empowerment.

2022 was een uitdagend jaar, waarin de AH Foundation vooral heeft geprobeerd om – ondanks de post-corona beperkingen – bestaande projecten zo goed mogelijk voort te zetten en nieuwe projecten te starten. Natuurlijk zonder daarbij in te leveren op actieve betrokkenheid van de lokale bevolking en de kwaliteit van de projecten. Alleen door de intensieve en langdurige relaties die we – sinds de oprichting van AH Foundation in 2007 – hebben opgebouwd met onze leveranciers in Afrika en Zuid-Amerika was het mogelijk de projecten goed uit te blijven voeren.

In 2022 werkte de AH Foundation samen met 37 leveranciers die actief zijn op productielocaties in 16 landen: 12 in Afrika en 4 in Zuid-Amerika. We zijn blij dat we de medewerkers van onze leveranciers zo goed konden blijven ondersteunen. In totaal konden we in 2022 nieuwe projecten opstarten bij 17 van de 37 leveranciers (48%). Daarnaast zijn 22 projecten, die werden opgestart in 2021, in de loop van 2022 afgerond. Naast gezondheidsprojecten richtten we ons in 2022 op het verbeteren van onderwijs, het opleiden van gekwalificeerd personeel in de agrarische sector en op klimaatprojecten zoals het investeren in zonne-energie. In 2022 is er voor €2,1 miljoen aan projecten gestart en gerealiseerd. Albert Heijn droeg €1,4 miljoen bij en leveranciers financierden bijna €700.000.